Waarom gavengericht werken?

Het heeft ook alles te maken met geestelijke groei. Dienstbaar bezig zijn op een plaats en met een bediening die past bij hoe God jou gemaakt heeft, betekent ook groeien naar het beeld van Christus. Het betekent ook een diepe innerlijke vreugde ervaren. Daar waar gemeenteleden een bij hen passende bediening krijgen, zal dat een positief gevolg hebben voor henzelf maar ook voor hun omgeving. Het zal ook een positieve invloed hebben op de band met de gemeente. Gemeenteleden die geen taak hebben of krijgen zullen eerder geneigd zijn af te haken.

Twee soorten gemeenten

Iedere gemeente hanteert bewust of onbewust een vrijwilligersbeleid. Soms staan de richtlijnen daarvoor op papier. Veel vaker zijn leidinggevenden ad-hoc bezig om de ontstane vacatures in de gemeente op te vullen en wordt op een raadsvergadering besloten wie voor welke lege plaats gevraagd gaat worden. In grote lijnen zijn er twee soorten kerken te onderscheiden op dit terrein: de vacaturegerichte gemeente en de gavengerichte gemeente.

De 'vacaturegerichte' gemeente

De vacaturegerichte gemeente kiest ervoor om steeds als er een vacature is deze op een of andere manier te publiceren en om reacties te vragen. Via het kerkblad, vanaf het podium en in gerichte persoonlijke gesprekken worden mensen aangemoedigd om zich beschikbaar te stellen voor de betreffende vacature. Soms worden deze vacatures vrij gemakkelijk ingevuld. Soms gaat het moeizaam. Als dat laatste het geval is, kan de leiding op een bepaald moment de neiging krijgen om enige druk op iemand te leggen. "God roept je, je kunt het, we zullen voor je bidden." Menig trouw dienend gemeentelid heeft op die manier een taak opgepakt en vervult die al jaren. Er is gedurende al die tijd niemand die zich afvraagt of hij/zij op de juiste plek zit. Zolang het werk maar uitgevoerd wordt, is iedereen tevreden.
In een gemeente van gemiddelde omvang (200 leden) zijn er op deze manier 75 à 100 leden nodig die hun handen uit de mouwen steken. En de vacaturegerichte gemeente zal dan organisatorisch gezien kunnen functioneren. Er is kinderwerk, tienerwerk, pastoraat, evangelisatie, de faciliteiten worden schoongehouden etc. Maar dat betekent dus ook dat in zo'n situatie ruim de helft van de gemeenteleden de rol van 'consumptieve toeschouwer' kan aannemen.

De 'gavengerichte' gemeente

De leiding van gavengerichte gemeenten is zich bewust van het voorrecht dat zij haar gemeenteleden mag helpen om te ontdekken op welke plaats zij het beste in het lichaam passen en dienstbaar kunnen zijn. Iedereen is immers uniek en heeft een eigen profiel. Deze gemeente heeft ook vacatures maar streeft ernaar om die op een heel andere manier in te vullen. Bestaande en nieuwe gemeenteleden krijgen de kans om hun persoonlijk profiel te ontdekken. Dit profiel bestaat uit verschillende componenten: passie en persoonlijk verlangen, ervaringen, geestesgaven en persoonlijke stijl. Het profiel wordt aangevuld met praktische zaken, zoals de mate van beschikbare tijd en de mate van geestelijke volwassenheid. Om in de termen van Paulus te spreken: als je profiel bekend is, weet je dus of je een arm, een voet, een long of een vinger bent.
Vervolgens wordt in de gavengerichte gemeente voor ieder lid gezocht naar een bij hem of haar passende bediening. Een team dat door de oudstenraad is aangesteld houdt zich hiermee bezig. De werkopdracht van dit team luidt: zorg ervoor dat de juiste mensen op de juiste plaats functioneren en ondersteun hen bij het uitvoeren van hun bediening. Het streven van de gavengerichte gemeente is dat ieder gemeentelid een bij hem of haar passende taak heeft om te dienen in Gods koninkrijk.

Waar bevindt jouw gemeente zich in dit spectrum?

Natuurlijk is geen enkele gemeente 100% vacaturegericht; iedere gemeente tast eerst gevoelsmatig af in hoeverre een bepaalde taak bij iemand past. Wereldwijd is er ook geen enkele gemeente te vinden die 100% gavengericht is. Je moet af en toe concessies doen aan het ideaalplaatje om ervoor te zorgen dat de gemeente een plaats is en kan blijven waar men tegemoetkomt aan de noden die er zijn. Maar iedere gemeente bevindt zich ergens in het spectrum. Wellicht kun je zelf een schatting maken. Wij (Leadership Dynamics) beschikken echter ook over betrouwbare hulpmiddelen om te bepalen waar je gemeente zich bevindt als het gaat om de wijze waarop gemeenteleden worden geplaatst in vacatures.

Hoe te beginnen?

De ontwikkeling van een overwegend vacaturegerichte gemeente naar een gavengerichte gemeente gaat niet vanzelf. Het is in de regel een meerjarenproces. De houding van de gemeenteleiding bepaalt in grote mate of de gemeente zich inderdaad gaat bewegen in de richting van een gavengerichte gemeente. De gemeente zal moeten leren op een andere manier met vacatures om te gaan. Daarnaast zal ze stelselmatig de basiscursus (SamenBeterBouwen) waarin gemeenteleden worden geholpen om hun persoonlijke profiel te ontdekken, moeten herhalen. Afhankelijk van de omvang van de gemeente en de frequentie waarmee de cursus gegeven wordt, zullen er enkele jaren overheen gaan alvorens de zogenaamde 'gavenbank' compleet is.
Iedere cursus wordt afgerond met een kort persoonlijk gesprek met de deelnemers. Het belangrijkste uitgangspunt in dat gesprek is het wel of niet reeds hebben van een taak in de gemeente. Bij hen die al wel een taak hebben, zal de focus liggen op het aftasten of deze zoveel mogelijk in overeenstemming is met het profiel. Bij cursisten die nog geen taak hebben zal in overleg met hen gezocht worden naar een passende bediening.

Stappenplan:

1. Beleg een avond met de oudstenraad en nodig een gemeenteopbouwadviseur uit voor een uitgebreide presentatie. Na afloop is er gelegenheid om vragen te stellen.
2. Indien de raad vrijblijvend kennis wil maken met het hulpmiddel om een profiel te bepalen wordt een pilotcursus "SamenBeterBouwen" (zie onder) afgesproken.
3. Na afloop van de proefcursus beslist de raad of zij hiermee verder wil gaan.
4. Indien de beslissing positief is zal de gemeenteopbouwadviseur, rekening houdend met de bestaande situatie, richtlijnen geven voor het vervolg.

De cursus 'SamenBeterBouwen'

Deze cursus van vijf dagdelen wordt gegeven voor groepen van minimaal 12 tot maximaal 40 deelnemers. De rode draad die er doorheen loopt is 1 Korinthe 12 en 1 Korinthe 14. Het is een interactieve cursus die de eerste keer gegeven wordt door iemand van het landelijk team. Deelnemers zijn iedere avond actief betrokken door middel van videofragmenten, gespreksgroepjes, aangevuld met de lesstof. Gedurende de sessies maken de deelnemers een aantal online testen.
Wanneer je na de evaluatie zou besluiten met deze cursus verder te gaan, ontvangt een door de leiding aan te wijzen gemeentelid een 'Train de Trainer-cursus' van één dag! Daarna kan hij/zij materiaal bestellen en de cursus voortaan zelf geven.

Groeigesprek

Het gesprek na afloop van de 'SamenBeterBouwen-cursus' noemen we een groeigesprek. Zo'n tweegesprek duurt ongeveer een half uur en is erop gericht om de deelnemer te laten ontdekken waar zijn of haar mogelijke bediening ligt. Of, in het geval iemand al bediening heeft, om samen te onderzoeken in hoeverre ondersteuning voor verdere groei mogelijk is. De trainer van de cursus is bereid om een aantal gesprekken voor te doen en heeft een lijst met potentiële vragen beschikbaar.

Is het niet veel te bedrijfsmatig?

Deze vraag wordt steeds minder gesteld, maar zo af en toe komt hij toch nog bovendrijven. Men redeneert dan terecht dat de gemeente van Christus geen bedrijf is. Het gaat zeker niet alleen om efficiëntie en effectiviteit. Maar het gaat wél om vrucht dragen! Dat is de opdracht voor iedere individuele volgeling van Christus en voor iedere gemeente.
Om vrucht te kunnen dragen is het belangrijk dat de vruchtbomen in optimale toestand worden gebracht. Wie zijn fruitboom aan de noordkant van het huis neerzet waar vrijwel nooit zonlicht komt, hoeft niet te rekenen op een overvloedige oogst. Deze boom is gewoon niet op de juiste plaats geplant. Maar er zijn ook struiken en heesters die uitstekend gedijen in de schaduw. We zijn dus geroepen om iedere plant daar neer te zetten, waar hij het meest tot zijn recht komt. We moeten Gods richtlijnen omtrent de wijze waarop de gemeente zou moeten functioneren serieus nemen. Rentmeesterschap betreft niet alleen materiële goederen, maar ook het aller-kostbaarste wat Hij heeft: Zijn kinderen!
Het is onze verantwoording om Zijn kinderen te helpen alles te ontwikkelen wat God hen toevertrouwd heeft. Wij hebben in de gemeente vaak nog heel veel onontdekt potentieel. In de afgelopen jaren zijn er vele honderden mensen geweest die d.m.v. 'SamenBeterBouwen' ontdekt hebben wat het is om met vreugde te mogen dienen in de gemeente van Jezus Christus.

Vragen?

Misschien blijven er nog vragen over. Daarvoor wil Jan graag maatwerk leveren. Het advies is om dan eerst een persoonlijk gesprek of een presentatie voor de kerkenraad of oudstenraad aan te vragen. De ervaring leert dat er met name veel behoefte is aan ondersteuning in de praktijk. Dat is Jan zijn specialisme; daar wil hij jou dan ook graag mee dienen!